Ana Sayfa
İletişim
sayfa-2
sayfa-3
sayfa-4
sayfa-5
sayfa-6
sayfa-7
sayfa-8
sayfa-9
Sayaç
sayfa-10
sayfa-11
sayfa-12
sayfa-13
sayfa-14
sayfa-15
sayfa - 16
sayfa - 17
sayfa - 18
sayfa - 19
sayfa-20
sayfa-21
sayfa-22
sayfa - 23
sayfa - 24
sayfa -25
Qariqatüru -Karikatürler
Gireye Pela Umbazu
 

sayfa-5






--------------------------------------



---------------------------------------------------




Zazaca Yayınları TRT6 ‘de Değil Farklı Bir Kanalda Yapılmalıdır.

TRT6 gerek TRT‘de Kürtçe yayına başlanacağının ilan edilmesi sürecinde gerekse 1 Ocak 2009 itibarı ile resmen başlayan yayınları itibarı ile ve basında yansıtıldığı haliyle bir Kürt Kanalı durumundadır. Ayrıca bu kanalın TEST yayınlarında bile insanlardan görüş alırken TRT6-Kürtçe / Kürt TV hakkında görüş sorulmuştur.

Başta TRT’d...e anadilde yayın yapılacak denilirken Çok Dilli kanal diye lanse edilmesine rağmen zamanla bu kanal tamamen bir Kürt kanalı haline dönüşmüştür süreç içinde. Ve Kamuoyunda kabul gören kanaat de TRT6 (şeş)in bir Kürt Kanalı olduğudur. Ve Kürtler de bu kanalı tamamen kendilerine sahiplenmiş görünmektedirler. Bu Kürtçe yayın açısından olumlu olmasına rağmen gelinen aşamada biz Zazalar için artık Zazaca yayınların yapılacağı bir kanal olmaktan da uzaktır. Üstelik basında da zazaca da yayın yapılacak denilirken hemen hemen bütün basın yayın organlarında Kürtçenin Kurmanci lehçesinin yanısıra Zazaca ve Sorani lehçelerinde de yayın yapılacak deniliyordu. Bu yaklaşım zaten başlı başına sakat bir yaklaşım olmasına karşın bu güne kadar hiç bir şekilde Zazaca yayın yapılmamıştır. Zaten biz de Kürtçe‘nin lehçesi olarak yapılacak bir yayını istemiyoruz.

Bu açılardan toptan bakıp değerlendirme yapıldığında daha önceleri Haftada Yarım Saat olarak Kültürel Zenginliklerimiz Programında yapılan Zazaca yayın bile bu aşamadaki bir Zazaca yayından çok çok ileride bir adımdır. Çünkü o yayınlarda Zazalar Kürtlerden ve diğer Anadolu halklarından farklı kabul edilip Zazaca yayın yapılması imkânı vardı. Bizce yapılması gereken bu aşamada Zazalar açısından TRT6 de değil de yine TRT‘nin başka bir kanalında örneğin bir süredir uydu üzerinde Yakında Anadolunun Tüm Renkleri bu Ekranda sloğanı ile TEST EKRANI bulunan TRT Anadolu gibi bir kanaldan Kürtçe dışında Zazaca, Lazca, Arapça, Çerkesce gibi diğer dillerden yayınların devam etmesidir.

Biz Zazalar Kürt değiliz ve bir Kürt Kanalında da yayın yapılmasını istemiyoruz bizler için.

Zazaca yayın yapılacaksa ki en doğal hakkımızdır bu. Ve mutlaka Zazaca yayın yapılmalıdır da.
O halde ya başka bir TRT kanalından (örreğin TRT Anadolu gibi) ya da TRT6 gibi bir kanalın da Zazalara tahsis edilerek Zazaca yayın yapılabilmesi imkânı sunulmasıdır. Bize göre doğru olan da budur. Çünkü araştırmalarda da ortaya çıkmıştır ki bu gün nüfüs itibarı ile Türkiye‘de / Anadolu‘da 1. Sırada Türk Nüfusu, 2. sırada Kürt nüfusu ve 3. Sırada da Zazaların nüfusu vardır(4-6 Milyon; Kaynak: İnternet- Zazalar konusundaki araştırmalar / Başta Türkçe Wikipedia / Zazaca Wikipedia ve değişik dillerdeki Zazalar hakkındaki araştırmalar)... Zazalardan sonra da diğer etnik grupların nüfusların yoğunlukları devam etmektedir.

Şimdi konumuza yani Zazaca yayın konusuna dönelim.

Ve bu noktada da ilginçtir ki yakında yayına başlanacağı söylenen Lazca, Farsça ve Arapça yayın için söyleceklerimiz ise, Türkiye‘de yukarıda da bahsettiğimiz gibi Zazaların nüfusu Türklerden sonra Anadolu‘da 3. sıradadır. Ve yayın yapılacağı söylenen Laz, Arap ve Fars‘ların nüfusu Zazalara göre kat kat daha azdır. Bu demek değildir O diller önemsizdir yayın yapılmasına gerek yoktur. Aksine tek bir kişi bile farklı ise dili ve kültürü ile değerlidir ve bu Farklılık Dünyanın ve Ülkemizin bir Zenginliğidir.

Nasıl ki Dünya ve tabiat varlıklarının korunması için dünyada her türlü önlem alınıyorsa. İnsanların dilleri ve kültürleri de korunmalı ve yaşatılmalıdır. Nasıl ki nesli tükenmek üzere olan Kelaynak Kuşları bir dönem korumaya alındı, nasıl ki Karetta Karetta kaplumbağaları korumaya alındı, nasıl ki Fok balıkları bu gün dünya da nesli tükenmek üzere olan ve koruma altın alınmış ve avlanması yasak tabiat varlıkları arasında ise diller ve kültürler de koruma altına alınmalıdır ve yaşatılmalıdır.

Bu gün Zazaların kültürü ve dili yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Zazaların medyası yok denecek kadar azdır, Zazaların basın yayını hemen hemen yoktur, düzenli yayın yapan, periyodik aralıklarla yayın yapan bir dergisi bile yoktur. Bütün bunların en temel sebebi maddi imkânsızlıklardır ve bu yoklukların sonucu olarak da Zaza Aydınları ve Sanatçıları seslerini de yeteri kadar zazalara ve dünyaya ulaştıramamaktadırlar…

Ama gelinen noktada yine de korunma ve yaşatılma şansı vardır. Az da olsa, öz de olsa bu gün zaza aydınları vardır yazan, çizen ve zazaca müzik yapan, zazaca film yapan sanatçılarımız da mevcuttur. Zaza kökenli Zaza bilim adamları ve Zazalara ilgi duyan yerli ve yabancı bilim adamları da mevcut olup ve yenileri de yetişmektedir.

Farklı bir dil demek, halk demektir. Bir halkın dilinin yaşaması demek, o halkın yaşaması demektir.
Dünya ve tabiat varlıklarını korumayı ve yaşatmayı sevenler dil ve kültürler konusunda da aynı dereceden fazlası ile hassas olmalıdırlar.

Derler ki "Kendine Yapılmasını İstemediğini Sen de Başkasına Yapmayacaksın" ya da "İğneyi Kendine Çuvaldızı Başkasına Batır"

Bu gün Türkçe bile İngilizce dahil diğer yabancı diller karşısında yozlaşma ile karşı karşıyadır. Türkçede bile kullanılan sözcüklerin çoğu ya İngilizce ya da başka bir dildir. Mesela Cep Shop (Cep Telefonu Satış Mağazası), Mega Market (Büyük Alışveriş Merkezi)… gibi yüzlerce örnek verilebilir.
En azından yaygın kullanılan bir dildir.

Kürtçe ise uydu üzerindeki 10‘un üzerindeki TV ve 30‘un üzerindeki radyo yayınları ile dillerinin ve kültürlerinin yaşatılması açısından hayli ilerleme kaydetmiştir.

Zazalar açısından ise maalesef durum iç açıcı bir durumda değildir. 4-6 milyon nüfusu olan bir halkın henüz bir TV yayını bile yok, internet yayınlarını saymazsak. Radyo yayınları da Radyo Zaza‘nın internet yayını dışında zaten yok.

Ekonomik olarak zaten zazalar kendileri bu yayınları yapacak güçte değil. O halde tek seçenek kalıyor, hâlihazırda Türkiye’deki demokratik açılımlarla başlayan TV yayınlarının TRT‘den Zazaca yayın olarak da devam etmesidir.

Bu konu üzerinde iyi düşünüp kafa yormak gerekiyor.
Dünya üzerinde bir tabiat varlığı daha yok olmasın, dünyanın renklerinden bir daha solmasın. En güzel bahçe mümkün olduğu kadar çok çiçeğin değişik renk ve kokuları ile ahenk/uyum içinde bir arada bulunduğu bahçedir. Tek renkli bir bahçe, çiçek bahçesi bile olsa pek fazla tad ve haz vermez ama farklı renklerin ve kokuların bir arada bulunduğu bir bahçe cennet bahçelerinden bir bahçe gibidir.

Renklerin ve güzel kokuların uyum içinde yaşadığı bir dünya dileği ile...

Zazalar dilleri ve kültürleri ile yok olmasın. Dünyanın renklerinden ve tadlarından biri daha solmasın

Herkese sevgi ve saygılar…


---------------------------------------------------------




TRT Zazalara da bir kanal açmak zorundadır. Yaklaşık 5 milyon kişilik bir halk kitlesi olarak Türkiye'nin 3. etnisite grubu olan Zazaların hakkı ayrı bir kanaldır. bu kanalın adı TRT 7 olabilir. (TRT Hot) Avrupa Birliği Müktesebatı, Lozan 39. Madde, Mayıs 2009 Assemble imzaları Türkiye Cumhuriyeti Devletine bu yükümlülüğü getirmektedir. Biz Zazaların da ciddi bir taleple bunun arkasında durmamız g...erekmektedir. Şuan TRT 6'te Zazalar ve Zazacamızla dalga geçilmekte, hakaret edilmektedir. Orada kullanılan Zazaca değildir Zazacaya hizmet hiç değildir aksine Zazacayı yok etme asimile etme çalışmasıdır. Buradan TRT 6 yetkililerini kınıyorum. TRT'nin en kısa zamanda mevcut yanlışından döneceğini ve doğruyu bulacağına inanıyorum .

--------------------------------------------------




Merheba şıma ri!

Madem'ug ına dakara TRT 6 ser omi ra, gereka ma bınêk têpya agêr a boni ın surec ra, ına mesela çıqêdı dest kerd pê, omi resa ça?

1. Belê, têkı waştışi Kuırdon bi, labelê akerdışi TRT 6, waştışi Kuırdon dıma nê, mecburiyêt dewlet rawu. Çımki zeni'g şıma'z zoni, Cumhuriyêt Turkiya, çend hêb muahedê imza kêrd. Ini muahedê dewleton kên mecbur. Komiwa'g, zuon'ug nişkenu xuı ifadı ...bıkeru, dewlet gereka cı ri wayer vêjiu, dest u phaşti bıdu cı. Inon ra ju şıma zoni, muktesebati Jubiyayiş Avrupa'wu, Muahedê AGİK êst, Turkiya imza kêrd o ju zi, aşmê Guıloni 2009'id Turkiya Amsterdam'ıd ju muahede gereka imza bıkeru, heton ıka teehhut kerdu, suez do ın muahede imza kena. Inon guıerı Dewlet bı imkononi xuı ın zuonon'ıd yayın kena. Ina gomê TRT ınaju sera omi eştış.

2. Dewlet wext'ug waşt, derheqi Kurdi'd o televizyonê Kurdi'd çik persu, mışorı bıkeru, muhattabi dewlet hadrêb. Hemın zonên voni se, hemın zonên çıtha wazên. Bınatê yın'ıd ju fekjuyi (sözbirliği) bi. Dewlet'ız ınaju guerı hereket kerd.
Muessesê Kuırdon bi. Qezatê o dergi kuırdon, televizyon o radyoni Kuırdon bi, yın ına dakara ard ra, ser mıjul bi, mışorı kerd, waştışi xuı kêrd rıyez. Hemı çi ra ver, wext'ug tı oniyên tera ju samimiyet bı, enaniyet çinyeb êg cı ri engelıbu.
Muessesê yın bi, 24 seeti akerdêb, merdumi yın tedı runıştêb. TRT zi şi muracaat kerd, tera aqıl guıret, tera xızmet waşt, perê dê xızmet êrna.

3. Het bin ra, nuştueğoni Kuırdon her merdumi xuı vera, nuştê nuşti, qezaton o peloni xuı'd neşır kêrd. Het bin ra medya ri şırawıti. Zerrê ın çend aşmon'ıd ına mesela ser, medya'd nızdê 500 heb zidyêr xeber omi vıraştış. Hemın cê xuı ra va; ın kanal gereka sêni kanalêkıbu, gereka sêni yayın bıkeru, se bıkeru. Gereka kom qısê bıkeru, gereka kom muhattab biyeru guıretış. Konci qezatê; Taraf, Yeni Şafak, Radikal, Sabah, Bugün, Zaman uêb. Piyêrun nuştoni xuı'd nuşt merdum'ig qê ıni guıri gereka şıma muhattab bigêr; Kürt Enstitüsü, MKM, Vate, Nubihar, Azadiya Welat, W, uêb. Muessesê xuı kêrd rıyez. Xebatê xuı ard mêdon'ıd na ru, referansi xuı muêt ra...

4. Mıduri TRT İbrahim Şahin, İstonbuel'ıd rueşnvironi Kuırdon ra 50 ten ard piser, non da cı, tedır mışorı kerd, gereka ın kanal sêni bıbu, sêni niyebu. In 50 ten piyêru Kuırd niyeb, miyoni ınon'ıd qezateciyoni Tırkon ra zi bi. TRT vêr ınaju zi pê telafonon zaf merdomon'dır qısê kêrd. Tedır mıjul bi. Labelê çıthab? In merdumon hemen ju dezgê yın bı, bı nomê ju muessesê qısê kêrdin. Mesela, Kürt Enst. Başkanı, Sekreteri, Bşk. Yrd., ...Dergi Editörü, .....Gazete Editöri, Gn. Yay. Yönt., Şair Fılonkes, Yazar Biyevonkes, Çevirmen Fılonkes uêb. Badi ın mışoron ra kanal omı mêdon. Ina dor, Kuırdon merdum guıretışi ser nuştê nuşti. Oqas zaf çi omı nuştış, her ruej 9-10 xebêr omê vıraştış, pêni'd TRT têpya gom eş, Kuırdon ra merdumi guırêt, istihdam kêrd.

5. Çıra kıçi ma ra çik nipersa qê Zazaki. Çıra Zazê niomê kıçi vir, çıra Nuştuêğ Zazon, Şair Zazon, Editori Zazon niomê kıçi vir?
Ma çê? Ma çadê? Ma xuı çıwext muet komi? Ez texmin kena, qet tu neşriyatêkê ma Zazon gueroni Miraz medya'd xuı ri ca nidi. Miraz rınd bi vıla, hema hema vaj resa hemı ca. 1000 heb miraz qêdiya. Êg imkoni ma bıbên, ma bêşkên dewom bıkerdên, ez bawer kena, Miraz ıka nıka ro ra resabi 2000-3000 hezari tiraj.
Labelê Miraz'ız êru qê Zazon çıtha ifadı kena. Çend tên tedırê, vêjiyayiş nivêjiyayiş Miraz kom'ir derdu, yon'ız umuri komido. Belê Miraz medya'd xuı ri ca guıret, ser xebêr omê vıraştış. Labelê serrêk ziyêdiyêr ju mudêko Miraz nivêjiyena, mıllet Miraz kerd xuı vira. Neşriyati mawu bin'ız otir niwu? Êru wext'ug tı va Zazaki, kom yenu komi vir?
Ma xuı niard zuon, ma xuı eşkera nikerd. Ma xuı pê perdon'ıd nımıt, ma xuı pê internet'ıd nımıt. Pêl'ig (sitê'g) ma internet'ıd kêrd a, yı zi ju ciddiyetêko gıron ra duri. Zafi cê zaf basit. Aktif ni. Me'lumat tedı çinu. Edresê ma, nomê ma, kar u guırê ma piyêru nımtê. Ma pê nomê xuıwu raştikin nişkê bınus, nişkê çik ifadı bıker. Her ruej ma ju nomı bedelna, pêni resa ça?

Ma resmiyet'ıd çinik. Ma çin, êg kıçi ma muhattab bigeru. êg ma wazên şar ma ra çik persu, şar ma muhattab bigeru. gereka ma xuı bımuejn şari. êg ma wazên medya'd ca biger, gereka ma çik bıker. Ma gereka xuı bıd şınasnayiş. Bı samimiyet, ma gereka resmiyet'ıd ca biger. Qın'et mı ıno, ma gereka Miraz aşm ra dorêk vej. Qê ına ju finansman lazımu. Herkes dormalê xuı ra (bajari xuı ra) , 5 (phonc) tenon ra reklam pêda bıkeru, herkes cê xuı ra aboneti ser bıxebıtiu, Miraz zaf rehet aşm ra dorêk vêjiyena.

Ma gereka Turkiya'd ju esntitu yon'ız dernek, yon'ız waqıf aker. Bı nomê ına muessese ma gereka heftı ra dorêk yon'ız 15 ruejon ra dorêk ju qezatêk vej.

Tabi zerrê Turkiya'd, o bı resmiyêt Turkiya'd, ma gereka xuı biyar gundem.

Qêdo'g hevalon nuştu, ez zê eyni qınet'da, ma ıka şu muracaat bıker, voni şıma komi, çıthê, çıkês, pê ma wuyên.
Oja gueştariyê Kuırdon kên, itibari yın kên.

Aciliyet ıno;
1. Piseromiyayiş: Ma gereka bê piser, mıjul bıb, mışorı bıker.
2. Seminer, panel, sempozyum; derheqi Zazaki, Zazon, Edebiyati Zazon o Tarix Zazon ser.
3. Gereka ma xebatê xuı bonc welati ser, ma welat'ıd bıxebıti.
4. Piseroki ma gereka bı aciliyet rıyakuêr o rıyontiyê xuı dewom bıkêr.
5. Gereka ma qezatêk vej. Ma gereka "Zazaki zuoni xeber" inşa bıker.
6. Ma gereka ju pelêk qê xeberon vıraz, ma zuoni xeberon gereka inşa bıker. Qê ına ju ma êşkên İnternet sera yayın radyo bıker.
7. Ma gereka her bajar'ıd ju temsilkari biyar mêdon. qê vılakerdışi neşriyati zazaki. Kıtab, piserok, uêb. qê aridayiş xeberon. Yoni ma gereka ju ajansêkê xeberon biyar mêdon.

Ina gom hındêk, bı sılom u hurmeton.

Abdullah KAYAHAN


--------------------------------------------




Genc bir insansiniz,evinizde oturmus su veya bu gazete veya dergiyi ve belkide bir kitabi okuyorsunuz.Yaninizda anneniz de oturuyor.Onun sizinle bir dialog arayisina siz ara sira him him diyorsunuz.Anneniz:"Oglum,ne var su gazetede?"diyor.Öyle ya ,ne yaziyor bu kitaplar,dergiler,gazeteler?

Yabanci dilleri anlamiyor ve okur-yazar degil.Sizde kendisine okuyamiyorsunuz! Ozaman bu kitaplar,dergiler,...gazeteler neden ZAZACA yazmiyor diye düsünmezmisiniz?

Bir dili,dil veya sive yapan ögeler nelerdir?.Bizim dilimiz hangi kriterlerle,nasil ve nerede gösteriliyor?Her seyden önce,sunu acikca belirtelim:Bizim bir seyler kanitlamaya calistigimiz yok.Ortada tüm ciplakligi ile duran seyleri kanitlamaya calismak tamamiyla abzurd bir tutum demektir.Ispati gerekli olmayan acik ve gercek olgulari ispatlamaya kalkismak,dogru degildir.Dilimiz üzerine,ilk etapta dolayli ve yüzeysel bir sekilde cok az seylerin yazilmasina karsin;bunlarinda,lanse edillen genellerle,genel kanilarla uyusmadigi ve yine Zazaca´nin kendisi degil de,baska bir sey olarak gösterilmesi cabalarina dikkatinizi cekmek istiyoruz.Biz bu carpitmalari parmak ile göstermeye calisacagiz.

Amacimiz,dilimiz üzerine yazilmis informasyonlari kabaca da olsa,insanlarimiza ve kamuoyuna aktarmaktir.Bilgi aktarmanin ikna etme ile bir ilgisi yoktur.Ancak bir konuda hic bir sey bilmeyen bir kisi,kendisine aktarilan;cimbizla secilmis,tekyönlü ve maksatli"bilgi"lerle samanlikta igne arama durumuna düser.

Iste,dilimiz üzerine yazilan bu calismalardan,kasitli olarak,bütünlügü bozularak verilen bazi aktarmalarla"Zazaca sudur veya Zazaca budur"biciminde,insanlari manipule etme cabalarina bir nebze de olsa karsi durmak icin bu aktarmalari yaptik.Önemli olan nokta da;Zazaca ile ilgili yazilan bu bazi bilimsel ve yazili kaynaklardan nelerin yazildigini kisa ama toplubir sekilde insanlarimiza ve kamuoyuna sunmaktir.

Cok bilmislerin ayni verisizlik veya verilerle yola cikmalarina karsin,ayri ayri iddialara varmalari,baskalarini manipule etme isteginden kaynaklaniyor.Dilbilimin kesin kaide ve kurallari vardir.Bu kaide ve kurallar tüm diller icin aynidir.Iste bu kaide ve kurallar süzgecinden ZAZACA kendi basina bagimsiz bir dil olarak cikiyor.

ZAZACA üzerine calismalari yayinlanmis dilbilimcilerin basinda sirasi ile;Peter Ivanovich Lerch,Oskar Mann,Karl Hadank ve Terry Lynn Todd ile Gorani calismalari dolayisiyla ZAZACA´ya dolayli deginen,David N.MacKenzie gelir.Bunlarin disinda kalanlarin ZAZACA üzerine calismalari yoktur.Irani diller üzerine calisanlar ZAZACA ile de temasa gecmis ve bazi konularda bu dilden de söz etmislerdir.F.Müller´den P.Lerch´in calismalarinin kisa bir tekrari ile A. von Le Coq´un yazdigi bazi metinler de anilmaya deger olmakla birlikte,ayni zamanda ZAZACA üzerine ilk calismalardir da.

Yukarda adini saydigimiz dilbilimcilerin calismalari,ilk etapta Siverek ve Kor Zazacasi üzerine yapilmistir.Yine sözkonusu siveyi veya siveleri konusan insanlarimizin"cami iliskisi"cercevesinde Kürtler ile ic ice olusu ve Kürtler ile karsilikli iliskilerden etkilenmis olan dilimizin,sade bu sivesi üzerine vardiklari sonuc;P.Lerch disinda,ZAZACA´nin kendi basina bagimsiz bir dil oldugudur.P.Lerch ise ZAZACA üzerine ilk calismis olmakla birlikte cikarmak istedigini ilan ettigi Zaza Gramatigini de cikaramamis.Ve ZAZACA´nin,Kürtce konusanlar icin tek tek sözcüklere varincaya dek anlasilmaz oldugunu da belirtmekten geri kalmamistir.

Dersim´de konusulan ZAZACA´nin yani sira öteki siveleri üzerine de bir dilbilimsel calisma yapilmamistir,daha dogrusu yayinlanmamistir.Tecrübelerimiz isiginda vardigimiz kani;Siverek ve Kor Zazacasi´nin;ZAZACA´nin öteki siveleri kadar ariligi(sözcük alis-verisi)korumamasina karsin,dilbilimcilerin vardiklari sonuc da anlamlidir.Durum böyle iken,dilimizin herhangi bir dilin lehcesi olarak gösterilmesi ciddiye alinir bir sey olmamakla birlikte düsündürücüdür de.

ZAZACA üzerine arastirma yapan dilbilimcilerin,ZAZACA´nin bir dil oldugu seklindeki görüslerinin yadsiniyor olmasiyla birlikte,bu görüsü yadsiyanlarinda ZAZACA üzerine bilimsel calismalarinin olmayisi ve gene bu cevrelerce de;ZAZACA üzerine hic arastima-incaleme yapilmamis ,geleneksel bir yazi dili olmadigi gibi,üc-bes yazi disinda bir seyler de yazilmamis iddialari var.Peki;hic arastirilmamis,incelenmemis,yazilmamis,cizilmemis bir ZAZACA´yi nasil oluyorda baska dil veya sivelerle karsilastirabiliyorsunuz ve bu karsilastirma sonucundan da ZAZACA su veye bu dilin sivesidir diyebiliyorsunuz?Sivedir dediginiz dili de ne anliyor,nede konusabiliyorsunuz.

Dogrusu bu eski"bilim"in neden,nicin ve nasil tekrardan moda oldugunu anlamak güc.Bununla birlikte bunu,keyfi degerlendirme olarak da algiliyamayiz.Insanlik tarihi bu konudaki örnekleri ile ibret vericidir.Sorun,bizim dilimizi veya sivemizi veyahut dillerimizi bir kilifa,bir seylere uydurmamiz olmamalidir;bilakis,dilimizin nesnel olgularini görmeli ve öyle ele almaliyiz.Yani sorun;insanlarin,toplumlarin birbirlerini her yanlari iile olduklari gibi,nesnel gerceklikleri ile kabul etmeleri ve birlikte yasama istek ve iradelerini göstermeleri ve gelistirmeleri ilgili olmalidir.

Dilimiz tarihsel ve nesnel bir olgudur.Bu olgu oldugu gibi ele alinmadan,incelenmeden;bir anlamda keyfi ve maksatli bir sekilde ZAZACA,"kesinlikle" bu degil,"kesinlikle"budur demek,gülünc ve ciddiye alinir olmamakla birlikte;bu iddialarin temelinde irkciligin,sövenistligin ve gericiligin oldugu aciktir.Bu ise insan vede insanliktan yana bir tutum degil,bilakis insana ve insanliga karsi,emperyalizm paralelinde,düsmanca bir düsünce,tutum ve harekettir.Iste,biz;bunun karsisindayiz ve herkesin de buna karsi olmasi gerekiyor.Cünki biz,kendimize"layik"gördügümüzü baskalarina da layik;baskalarina"reva"gördügümüzü de Kendimize reva görürüz.Kendimize ne istiyorsak,baskalarina da onu istiyoruz.

Yaptigimiz aktarmalari kesin,degismez gercekler olarak algilamiyoruz.Bunlar,baskalarinin bizim dilimiz üzerine vardiklari sonuclardir.Bunlari incelemekte,sinamakta ve göz önünde bulundurmaya yarar var.Ancak bir de bizim görüslerimizin ve vardigimiz ile varacagimiz sonuclarin dinlenilmesinin yararinin da olmasi yani sira,bunun bizim dogal hakkimiz oldugunu da kimse yadsiyamaz.

Biz,halkimizin genel hafizasina sahip cikma,iradesine saygili olma zorunda oldugumuz gibi,bu istekte oldugumuzu da belirtmek isteriz.Bizim toplumumuz gibi bir toplumda,halkimizin hafizasi ;kitabimiz,kalemimiz,defterimizdir.

Kabaca belirtirsek,bir dilin;dil mi,sivemi?incelemesinde dikkate alinan üc husus vardir;bunlar:
1-Tarihsel gelisme süreci,
2-Dilin yapisi,gramatigi,
3-Kominikasyon(iletisim),baskalari ile anlasabilmedir.

Bunlari acarsak:Irani dillerin tarihsel gelismesine iliskin ortaya konulan veriler,genel olarak bizim icin de gecerlidir."Kurdische Sprachen"yani Kürtce veya Kürt dilleri somutunda ise,durum biraz karmasik olmakla birlikte, aynidir:Marr,Micaelis,Schlötzer,Frederik,Heeren;Vilcevski ve misal olsun diye
Dr.Cesmid Bender gibilerce savunulan:

a)Kürtler´in yerli bir halk oldugu ve "Yafetik"bir dil konusuyorken,sonradan bugün konustuklari dili aldiklari teorisi.
b)Kürtler´in sonradan buraya geldikleri ve kendi dillerini de birlikte getirdikleri teorisidir.

Birbirine zit olan bu iki teoriyi kanitlama imkansizligini göz önünde bulundurarak,buna ragmen ZAZACA üzerine "kesin teoriler" öne sürmeye kalkismak gülünc degil mi?Böylece ZAZACA icin de tarihsel gelisme sürecine iliskin bir sey söyliyemiyecegimizi ve bilmedigimizi kabuledelim.ZAZACA´nin yapisi ve gramatigine gelirsek;yapilan yapisal ve gramatiksel calismalarin verileri;ZAZACA´yi kendi basina bagimsiz bir Irani dil olarak belirliyor ve ortaya koyuyor.Kürt tarih kitaplarinda yazilan ve ZAZACA,günümüze dis etkenlerden en az etkilenerek gelen"sive"dir tespitleri,biraz da bu gercegi,ZAZACA´nin baskaligini ortaya koymuyormu?

Peki;bunun da yetersiz oldugunu varsayalim.Dilbilimsel inceleme ve arastirmalar sonunda ortaya cikan veya ileri sürülen"iddialar"yadsiniyor ve red ediliyorsa;dilimiz hangi bilimsel degerlendirme ve verilerle"Kürtce"nin(Türkce´yi unutmamak lazim,onlarda iddia ediyorlar.)sivesi oluyor?Medce ve eski Farsca´dan gelistigi savunulan Kürtce,hangi dilin sivesidir:Neden Kürtce,Farsca´nin kesinlikle bir sivesi degil de;ZAZACA,Kürtcenin kesinlikle bir sivesidir?Buna ragmen yine dilimizin yapisi ve gramatigi üzerine hic bir sey bilmiyoruz kabul edelim.

Kominikasyona, yani anlasmaya gelince; ZAZACA ile Kürtce arasinda kominikasyon (iletisim) saglanmiyor. Bu Kominikasyon gercegi söyle dursun, Kürtce konusan kac kisi ZAZACA´yi ögrendi veya ögrenebildi ki? Yüzyillarca birlikte yasiyan halklar bir yana birakalim.Onlarca yildir birlikte oldugunuz ZAZA ve Kürt arkadaslarinizla,esiniz-dostunuz ile Kürtce konusmuyorsunuz?Anlasamiyormusunuz?Neden?

Iste bu bile,ZAZACA ve Kürtce´nin birer bagimsiz dil oldugunun yeterli ve belkide artan bir kanitidir.Bu böyle olmamis olsaydi"Kürtce sivesi"olurdu dillerimiz ve Irani dillerin öteki kisimini da,biraz kulak aliskanligindan sonra rahatca anlar ve bunlara da "Farsca sivesi"der.


-------------------------------------------



Rujêk yo xort ma çoligıj şın üniverste(wendegah) nimserr'ıd gêron a yen tehtil, telefun ken bay xûr von bawo ez sıba yen kiye . Rueja bin yon reson çolig şın kiye don berır daykê yı ber kena a ,tı xêr umê ,xêr miyondıb yên zerrı nışên rû. Babi laj von cini; non biya eka laj biyo veyşu cini sıfre una rakena sini una nuna ser , babi laj von ; de bi nata ma non bû. Wırd piya yên sêr sıfri , babi laj ...von ; Tû awqatê qezenc kerd ? laj von ; nê. BABİ VON ; tû mendisê qezenc kerd? laj von nê. Babi reyna von ; de vaj mı ra tı çıta wanên ? laj von ; felsefe . Babi von ; o çıto law. Laj nata unyon wata unyon von ez seni vaj wa babi mı fum bıker. Unyon sêr siniya gueşt est von ; Baw o gueştık ha sêr siniyaw tû ra êsen ? babi von ; ê dı lıng kergê. Laj von ; hıh caok ez wanena ujad in hirıhebê. Babi von ; o seni ben law bo dehebê, laj von ; nê baw hirehey, babi von ; bo ına yo ına dı bo dehey. Laj heyna von ; nê baw deheb. Babi bınê yers bon von ; Law çim tû kor tû ra niêsên deheb, laj heyna von ; nê baw hireheb. Babi von ; dimek hireheb he, vendon cini von ; cini hê nata bi, cini yena yo lıng geno dun cini aya biniz wı geno yo gaz don püri von ; de big laj mı wa aya hireyınız wa tûrib :-)

------------------------------------------------------




Ti teynare
Dûnyé bekararo
Ridayişe şàri ziraro

Sera şiyayiş u vera omeyiş ...
Yeweri pawayiş
Çila ruhi boş veşnayiş

Ne kes yeno ne zeri kefra ve$ena
Dari bermena vilikaci wiyena
Adir pereno per remeno
Be evedi kes to nezónò
Qef şino awq monena

Ti pawene hakk u rahmi
Miyonede tore varene
Zehmi Dersi açarnene fehmi


Ana Sayfa : >>>>>  http://zazaedebiyati.tr.gg/

Sayfa - 3 : >>>>>  http://zazaedebiyati.tr.gg/sayfa_4.htm

Sayfa - 5 : >>>>>  http://zazaedebiyati.tr.gg/sayfa_6.htm

Bugün 37638 ziyaretçikişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol